Cùng với sự phát triển của xã hội, ngày càng có nhiều ngành nghề mọc lên để đáp ứng nhu cầu sống của con người. Bạn có biết nghề nghiệp là gì và cách định hướng nghề nghiệp trong tương lai để lựa chọn công việc phù hợp nhất cho mình không? Bài viết này sẽ giúp bạn tìm hiểu về nghề nghiệp và cung cấp những thông tin hữu ích để bạn có thể tham khảo.
I. Tìm hiểu nghề nghiệp là gì?
1. Nghề nghiệp là gì?
Nghề nghiệp là một từ ghép kết hợp giữa hai từ đơn là “nghề” và “nghiệp”. “Nghề” là một công việc được làm cố định trong một thời gian. Nghề thường là một danh xưng được xã hội công nhận, có thời gian làm việc lâu dài, tạo ra thu nhập ổn định và mang lại lợi ích cho xã hội. Ví dụ: Công việc dạy học là nghề, còn nghề nghiệp của bạn sẽ là giáo viên.
“Nghiệp” là một dạng thể của “ngành” hay hiểu đơn giản thì nghiệp chính là một lĩnh vực nào đó. Theo thời gian, từ “nghiệp” đã dần trở thành từ nói về công việc nhiều hơn như “nghề nghiệp”, “sự nghiệp”, cơ nghiệp,… Kết hợp ý nghĩa của hai từ “nghề” và “nghiệp”, ta có thể hiểu “nghề nghiệp” chính là một công việc được xã hội công nhận, có thời gian làm việc lâu dài, tạo thu nhập ổn định và là mục đích lựa chọn công việc của nhiều người. Ví dụ: giáo viên, bác sĩ, kỹ sư,…
2. Ý nghĩa của nghề nghiệp
Nghề nghiệp không chỉ đơn giản là một công việc mà ta làm trong suốt cuộc đời. Nó mang ý nghĩa sâu xa hơn, là tổng số các quyết định và nỗ lực mà bạn đưa ra để lựa chọn một ngành học hay một công việc nào đó. Quyết định về nghề nghiệp của bạn có giá trị mãnh liệt và ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống cả quãng đời của bạn.
3. Sự khác nhau giữa nghề nghiệp và công việc
Nếu công việc chỉ là một nhiệm vụ hoặc một nghĩa vụ được hoàn thành để nhận tiền lương hay tiền công, thì nghề nghiệp chính là một công việc được thực hiện trong suốt cuộc đời. Bạn có thể đầu tư thời gian và khả năng của mình vào công việc, nhưng nghề nghiệp cần cả khả năng, thời gian và đam mê. Công việc thường chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian cụ thể, còn nghề nghiệp có thể làm sáng, đêm để học hỏi và khám phá nhiều hơn. Công việc thường chỉ là phương tiện để kiếm thu nhập duy trì cuộc sống, trong khi nghề nghiệp là cánh tay đắc lực, đem lại công việc và thu nhập ổn định. Nghề nghiệp cũng đòi hỏi trình độ chuyên môn và nhiều yếu tố khác.
II. Lịch sử phát triển của nghề nghiệp
Trong thời Trung Cổ, xã hội chỉ chấp nhận 3 nghề duy nhất: thần học, y học và pháp luật. Đến thế kỷ XVII và XVIII, nhiều ngành nghề khác nhau được chấp nhận như dược sĩ, bảo hiểm, luật, kiến trúc, kế toán,… Với sự phát triển của xã hội, ngày càng có nhiều chuyên ngành được phát triển để phục vụ nhu cầu của con người.
Mãi tận năm 1908, khái niệm chính thức về nghề nghiệp mới được đưa ra. Kỹ sư Frank Parsons đã mang tới khái niệm này. Ban đầu, nghề nghiệp chỉ đề cập đến sự phát triển kỹ năng và kiến thức cá nhân, nhưng sau đó, nghề nghiệp được mở rộng và bao quát hơn như hiện nay.
III. Vai trò định hướng nghề nghiệp tương lai
1. Định hướng nghề nghiệp là gì?
Định hướng nghề nghiệp là việc cung cấp kiến thức và thông tin liên quan để xác định công việc phù hợp. Định hướng nghề nghiệp thường xuất phát từ những kinh nghiệm, trải nghiệm hoặc quan điểm của những người có nhu cầu lựa chọn nghề nghiệp. Đối với học sinh lớp 12, buổi định hướng nghề nghiệp thường xoay quanh sở thích môn học và lĩnh vực mà họ cảm thấy thích. Mỗi năm có khoảng 500 nghề mới và 600 nghề biến mất. Vì vậy, định hướng nghề nghiệp phải được cân nhắc kỹ lưỡng để không lựa chọn sai con đường.
2. Tầm quan trọng của định hướng nghề nghiệp
Định hướng nghề nghiệp tốt sẽ giúp bạn nhận ra thế mạnh của mình ở lĩnh vực nào, phù hợp ngành nghề nào để có hướng đi tốt nhất. Lựa chọn đúng nghề nghiệp giúp bạn tiết kiệm thời gian và chi phí đào tạo. Ngoài ra, nó còn giúp bạn nhận được mức lương tương xứng với năng lực của mình. Định hướng nghề nghiệp còn giúp bạn tránh hối tiếc vì lựa chọn trái ngành hoặc mất việc sau khi hoàn thành khóa học.
IV. Một số khái niệm liên quan đến nghề nghiệp
1. Sự nghiệp là gì?
Sự nghiệp thường dùng để chỉ những công việc lớn mang lại lợi ích cho xã hội. Nó đánh dấu thành tựu và thước đo cho cả quá trình phấn đấu và nỗ lực mà bạn phải đánh đổi cả thời gian, tiền bạc và công sức trong một khoảng thời gian dài. Sự nghiệp luôn đạt được những thành tựu trong công việc và nghề nghiệp của bạn.
2. Cơ hội nghề nghiệp là gì?
Cơ hội nghề nghiệp là những thời cơ quan trọng trong thời điểm thích hợp, mang lại cơ hội và may mắn cho bạn có được sự nghiệp thành công. Cơ hội nghề nghiệp có thể đến bất kỳ lúc nào mà bạn không biết trước. Nó không nằm trong tầm kiểm soát của bạn. Cơ hội nghề nghiệp không chỉ là sự may mắn mà còn là kết quả của sự nỗ lực và quyết định của bạn.
3. Sứ mệnh nghề nghiệp là gì?
Mỗi nghề nghiệp đều mang một sứ mệnh riêng. Sứ mệnh nghề nghiệp đảm bảo những nhiệm vụ và nhu cầu của mỗi người được thực hiện và đáp ứng đầy đủ nhất.
V. Xu hướng nghề nghiệp ở Việt Nam hiện nay
– Thiết kế: Lĩnh vực này đang khá hot với giới trẻ hiện nay. Với sự phát triển của công nghệ, ngành thiết kế đang ngày càng hoàn thiện và có những bước tiến đáng kể. Bạn có thể lựa chọn các loại hình công việc thiết kế khác nhau như thiết kế thời trang, thiết kế nội thất, thiết kế website,…
– Lập trình viên: Việt Nam đang có những sự thay đổi vượt bậc trong thời đại công nghệ số. Lập trình viên ngày càng chiếm một vị trí cao trong top những ngành nghề hot tại Việt Nam. Các doanh nghiệp luôn tuyển dụng lập trình viên giỏi với mức lương hấp dẫn.
– Kỹ sư công nghệ ô tô: Việt Nam đang dần chuyển mạnh từ nông nghiệp sang công nghiệp và dịch vụ. Điều này đã thúc đẩy ngành kỹ sư công nghệ ô tô phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.
– Truyền thông Marketing: Đây là một trong những nghề nghiệp được đánh giá hot nhất hiện nay. Với nghề nghiệp này, bạn sẽ được làm việc trong môi trường năng động, tiếp xúc với nhiều người và nhận mức lương hấp dẫn.
– MMO (Making money online): Đây là ngành nghề không còn xa lạ với giới trẻ hiện nay. Bạn có thể kiếm thu nhập từ việc online như streamer, vlogger, reviewer,… Ngành nghề này đang nhanh chóng phát triển.
VI. Danh mục ngành nghề theo quy định pháp luật Việt Nam
Ngày 26/11/2020, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 34/2020/QĐ-TTg về danh mục nghề nghiệp Việt Nam. Danh mục này bao gồm 5 cấp với 10 nhóm nghề cấp 1. Từ cấp 2 đến cấp 5 là các chuyên môn tương ứng với lĩnh vực chuyên môn được đào tạo hoặc kinh nghiệm có được.
Hy vọng rằng sau khi đọc bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về các khái niệm và xu hướng nghề nghiệp hiện nay. Hãy chọn con đường nghề nghiệp phù hợp với mình và luôn thành công trong công việc và cuộc sống!