Trên thực tế, bài tập về hiện tượng khuếch tán là một dạng bài phổ biến trong chương trình giáo dục phổ thông. Vậy, bạn đã hiểu rõ hiện tượng khuếch tán là gì chưa? Hãy cùng tìm hiểu và làm bài tập để nắm vững kiến thức này nhé.
Hiện Tượng Khuếch Tán là Gì?
Hiện tượng khuếch tán là quá trình di chuyển của các phân tử theo gradient nồng độ, tức là di chuyển từ những nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp. Chẳng hạn, khi bạn nhỏ một giọt thuốc nhuộm vào trong nước, các phân tử thuốc nhuộm sẽ khuếch tán dần ra khắp cốc nước và sau một thời gian thì toàn bộ nước trong cốc sẽ chuyển thành màu xanh mà không cần sự tác động từ bên ngoài.
Trong Thực Tế, Hiện Tượng Khuếch Tán Xảy Ra Khi Nào?
Hiện tượng khuếch tán xảy ra tự nhiên, tự động và không cần sự khuấy hay lắc các dung dịch. Điều này có nghĩa là hiện tượng khuếch tán có thể xảy ra trong chất khí, chất lỏng và chất rắn. Tuy nhiên, so với chất lỏng và chất khí, hiện tượng khuếch tán xảy ra trong chất rắn rất chậm và cần thời gian dài để quan sát được.
Phân Loại Các Hiện Tượng Khuếch Tán
Hiện tượng khuếch tán mang ý nghĩa quan trọng trong đời sống và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như sinh học, vật lý và hóa học. Hiện tượng này có thể được chia thành 2 loại:
-
Hiện tượng khuếch tán đơn giản: Đây là quá trình di chuyển của các phân tử qua các màng bán thấm hoặc trong dung dịch mà không cần sự trợ giúp từ các protein vận chuyển. Ví dụ như vi khuẩn được cung cấp các chất dinh dưỡng nhỏ, nước, oxy vào tế bào chất thông qua sự khuếch tán đơn giản.
-
Hiện tượng khuếch tán có điều kiện: Đây là sự di chuyển thụ động của các phân tử qua màng tế bào từ vùng có nồng độ cao tới vùng có nồng độ thấp hơn nhờ chất mang. Có hai kiểu khuếch tán có điều kiện:
-
Thẩm tách: Là sự khuếch tán của các chất tan thông qua một màng thấm có chọn lọc. Màng thấm có chọn lọc chỉ cho phép một số ion và phân tử cụ thể đi qua, cản trở những sự chuyển động của các màng khác.
-
Thẩm thấu: Là sự di chuyển của các phân tử trong dung môi từ vùng có nồng độ thấp hơn đến vùng có nồng độ cao hơn qua một màng bán thấm. Vì nước là dung môi chung trong mọi sinh vật, nên chúng ta định nghĩa thẩm thấu là sự khuếch tán của nước qua màng thấm có chọn lọc.
Sự Khác Biệt Giữa Hai Hiện Tượng Thẩm Thấu và Khuếch Tán
Sự khác biệt cơ bản giữa thẩm thấu và khuếch tán đó là thẩm thấu là sự di chuyển của dung môi từ vùng có nồng độ cao hơn sang vùng có nồng độ thấp hơn thông qua một màng bán định nhằm duy trì trạng thái cân bằng. Trong khi đó, khuếch tán có thể được mô tả là sự chuyển động của các phân tử từ vùng có nồng độ cao hơn sang vùng có nồng độ thấp hơn, nhưng không phải qua màng bán định.
Trên đây là những điều cơ bản về hiện tượng khuếch tán, ví dụ về hiện tượng khuếch tán và cách phân loại hiện tượng. Nếu bạn còn thắc mắc, hãy để lại bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp. Chúc bạn có những bài tập hiệu quả!