Ba khái niệm “bằng cấp (degree)”, “chứng chỉ (diploma)” và “chứng nhận (certificate)” có điểm gì giống và khác nhau? Trước khi đi vào chi tiết, hãy cùng Hotcourses Vietnam tìm hiểu về định nghĩa và sự khác biệt của ba loại văn bằng này.
Định nghĩa cơ bản
1. Bằng cấp là gì?
Bằng cấp (degree) là văn bằng được trao cho người đã hoàn tất khóa học về một ngành lớn.
2. Chứng chỉ là gì?
Chứng chỉ (diploma) là văn bằng chứng tỏ bạn đã kết thúc chương trình đào tạo về chuyên môn trong một ngành.
3. Chứng nhận là gì?
Chứng nhận (certificate) là giấy tờ để công nhận bạn hoàn thành khóa học về một kỹ năng chuyên biệt.
Để phân biệt rõ ràng 3 loại văn bằng này, chúng ta hãy xem xét những điểm khác biệt mà Hotcourses Vietnam cung cấp dưới đây.
Thời lượng khóa học
Một khóa học cấp bằng thường kéo dài từ 3 đến 4 năm tùy theo quốc gia. Trong khi đó, một khóa học cấp chứng chỉ chỉ kéo dài trong 1 đến 2 năm. Chương trình cấp chứng nhận có thời lượng ngắn nhất khi chỉ tính bằng đơn vị tháng. Dựa trên sự khác biệt về thời gian này, nếu bạn mong muốn nhanh chóng gia nhập thị trường lao động hoặc đổi hướng phát triển sự nghiệp, hãy chọn khóa học cấp chứng chỉ hoặc chứng nhận. Hai lựa chọn này còn có thêm ưu thế là khai giảng khóa mới liên tục suốt năm với giờ học linh động hơn chương trình học cấp bằng chính quy thông thường.
Học phí
Thời lượng khóa học ảnh hưởng rất lớn đến chi phí. Vì vậy, bạn có thể thấy rằng chương trình cấp bằng có học phí cao nhất, tiếp theo là chứng chỉ và rẻ nhất là chứng nhận. Do đó, các khóa học cấp bằng và chứng chỉ thường có các chương trình học bổng đi kèm, trong khi chứng nhận thì không. Nếu bạn mong muốn du học tự túc, chọn khóa học cấp chứng nhận là lựa chọn phù hợp tài chính hơn.
Yêu cầu nhập học
Chương trình cấp bằng thường có yêu cầu nhập học khó hơn so với hai lựa chọn còn lại. Bạn sẽ phải tham gia kỳ thi sát hạch và nộp nhiều tài liệu để cạnh tranh với vô số ứng viên. Trong khi đó, chương trình cấp chứng chỉ và chứng nhận lại có yêu cầu nhập học dễ dàng hơn. Bạn có thể không cần thi tuyển mà chỉ xét hồ sơ, do đó không cần quá lo lắng về tỷ lệ chọi vì cơ hội dành cho mọi người.
Kiến thức được đào tạo
Cấu trúc của chương trình cấp bằng có mục tiêu giúp học viên phát triển một cách toàn diện, nên ngoài nội dung chuyên ngành đã chọn, bạn còn phải học thêm một số lớp đại cương khác. Trong khi đó, chương trình cấp chứng chỉ tập trung đào tạo đúng lĩnh vực chuyên môn mà không cung cấp các lớp học ngoài lề, giúp bạn tiết kiệm thời gian. Chương trình cấp chứng nhận chú trọng đào tạo một kỹ năng hoặc chuyên ngành nhỏ trong một lĩnh vực lớn, giúp bạn được học đúng cái mình cần để làm nghề.
Mức độ đa dạng về ngành học
Lĩnh vực được đào tạo trong chương trình cấp bằng có thể tìm thấy ở các khóa học cấp chứng chỉ, nhưng ngược lại thì chưa chắc. Ví dụ, với những lĩnh vực đòi hỏi bạn phải có thời gian học tập dài hơi không thể rút ngắn giai đoạn như Y hay Luật, không thể tìm được một khóa học cấp chứng chỉ hoặc chứng nhận mà chỉ có lựa chọn học chương trình chính quy. Vì vậy, khóa học cấp bằng vẫn có ngành học phong phú hơn để bạn cân nhắc.
Sự công nhận của quốc tế
Trong ba loại văn bằng, chỉ chương trình cấp bằng được quốc tế công nhận, nếu bạn chọn học ở các trường đại học có chất lượng cao. Còn chứng chỉ và chứng nhận chỉ có giá trị mang tính địa phương. Vì vậy, nếu bạn muốn phát triển sự nghiệp ở thị trường quốc tế, chọn học chương trình cấp bằng sẽ phù hợp hơn.
Khả năng học cao lên
Nếu chọn học chương trình cấp bằng, bạn sẽ có cơ hội học lên hệ Thạc sĩ hay thậm chí Tiến sĩ. Còn với lựa chọn học lấy chứng chỉ hoặc chứng nhận, khả năng học cao sẽ bị hạn chế. Tuy nhiên, không phải ai cũng có nhu cầu học cao và không phải người nào cũng nên theo đuổi con đường học vấn lâu dài. Tùy vào nhu cầu của mỗi người mà lựa chọn nào cũng có ưu thế riêng. Nếu bạn không có mong muốn học Thạc sĩ hay Tiến sĩ, không chọn chương trình cấp bằng cũng là lựa chọn hợp lý.
Thu nhập tương lai
Thực tế cho thấy, không ai có thể nói trước được người được cấp bằng sẽ có thu nhập cao hơn người sở hữu chứng chỉ hoặc chứng nhận, vì lương hàng tháng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác. Nhìn chung, nếu giá trị bạn đem lại cho công ty hoặc thị trường đủ lớn, thu nhập của bạn sẽ cao dù bạn chọn học chương trình nào trước đó. Vì vậy, bạn không nên quá đặt nặng việc học hình thức nào sẽ có lương cao, vì lựa chọn nào cũng có thể giúp bạn có thu nhập tốt nếu bạn chịu khó cố gắng tìm tòi cơ hội phát triển sự nghiệp.
Ba loại văn bằng gồm bằng cấp, chứng chỉ và chứng nhận có sự khác nhau về thời lượng khóa học, học phí, yêu cầu nhập học, kiến thức được đào tạo, mức độ đa dạng về ngành học, sự công nhận của quốc tế, khả năng học cao lên và thu nhập tương lai. Tùy vào mục tiêu và nhu cầu của mỗi người, bạn có thể chọn lựa hình thức học phù hợp để phát triển sự nghiệp của mình.
Bài được viết lại bởi Do An Khang vào ngày 21 tháng 01 năm 2021.